NIS2 legt juridisch vast wat BIC4 al jaren beoogt: structurele aandacht voor informatiebeveiliging. In deze blog lees je hoe woningcorporaties beide kaders kunnen verbinden. Je ontdekt wat NIS2 toevoegt aan BIC4, waarom bestuurdersaansprakelijkheid en ketenverantwoordelijkheid nu centraal staan en hoe corporaties zich praktisch kunnen voorbereiden op deze nieuwe realiteit.
In onze eerdere blogs over de NIS2-richtlijn hebben we uitgelegd waarom deze Europese wetgeving belangrijk is voor woningcorporaties en hoe je kunt bepalen waar je nu staat op het gebied van digitale weerbaarheid. Wat als jouw corporatie morgen onder NIS2 valt? Welke risico’s lopen bestuurders en leveranciers?
Als Microsoft-partner voor corporaties ondersteunt NEH organisaties bij het toepassen van BIC4 en het voorbereiden op NIS2. In deze blog laten we zien hoe je beide kaders slim met elkaar kunt verbinden. Veel corporaties werken al met BIC4, maar NIS2 voegt daar juridische verplichtingen en strengere eisen aan toe. De vraag is dus niet óf, maar hóe je beide kaders optimaal inzet.
BIC4 als fundament
De Baseline Informatiebeveiliging Corporaties (BIC4.0) is al jaren dé sectorstandaard. Het biedt een praktisch raamwerk dat je helpt informatiebeveiliging concreet en werkbaar te maken. Het richt zich op vertrouwelijkheid, integriteit en beschikbaarheid van data en bevat 93 maatregelen verdeeld over vier domeinen: organisatie, mensen, fysiek en techniek. Veel corporaties zijn hiermee al aan de slag en hebben zo een stevige basis gelegd.
Bij een corporatie is gebleken dat het afstemmen van BIC4-maatregelen op NIS2-eisen de incidentrespons en ketenafspraken aanzienlijk verbeterde, nog vóór wettelijke verplichting.
Wat NIS2 toevoegt
De NIS2-richtlijn is Europese wetgeving die de digitale weerbaarheid van essentiële en belangrijke organisaties wil vergroten. In tegenstelling tot BIC4 is NIS2 juridisch bindend en kent het stevige sancties bij niet-naleving. NIS2 legt nadruk op bestuurdersaansprakelijkheid, ketenverantwoordelijkheid (ook voor ICT-dienstverleners onder de definitie van “essentiële entiteiten”) en een wettelijke meldplicht. Kortom: waar BIC4 een sectorafspraak is, maakt NIS2 beveiliging tot een harde verplichting.
Belangrijke elementen van NIS2 zijn:
- Zorgplicht: Corporaties moeten passende technische en organisatorische maatregelen nemen om systemen en gegevens te beveiligen. Deze maatregelen moeten proportioneel zijn aan de risico’s, zoals beschreven in BIC4-risicoclassificaties.
- Meldplicht: Ernstige incidenten moeten binnen 24 uur worden gemeld aan de bevoegde autoriteit, met vervolgrapportages tot maximaal een maand later. Dit verhoogt de transparantie en dwingt organisaties om incidentrespons goed in te richten.
- Bestuurdersaansprakelijkheid: Bestuurders dragen expliciet verantwoordelijkheid voor naleving van NIS2 en kunnen persoonlijk aansprakelijk worden gesteld bij nalatigheid. Leidinggevenden moeten over adequate kennis beschikken om deze verantwoordelijkheid te kunnen dragen.
- Ketenverantwoordelijkheid: Niet alleen de eigen organisatie, maar ook leveranciers en partners moeten aantoonbaar veilig werken. Dit geldt ook voor ICT-dienstverleners onder NIS2. Dit vereist afspraken in contracten en actief toezicht in de keten.
- Toezicht en sancties: NIS2 kent extern toezicht en forse boetes bij overtreding. Waar BIC4 uitgaat van zelfregulering, wordt naleving van NIS2 juridisch afgedwongen.
Kortom: NIS2 verschuift informatiebeveiliging van ‘best practice’ naar een wettelijke verplichting, met nadruk op verantwoordelijkheid, transparantie en samenwerking in de hele keten.
Kernverschillen in één oogopslag
| Thema | NIS2 | BIC4.0 |
| Juridische status | EU-richtlijn → nationale wet (NL: Cyberbeveiligingswet, verwacht 2026). Verplicht, sancties mogelijk. | Sectornorm, vrijwillig maar sterk aanbevolen. Geen sancties. |
| Reikwijdte | Essentiële & belangrijke organisaties (energie, overheid, zorg, etc.). Corporaties meestal niet direct in scope. | Alle woningcorporaties, sectorbreed toegepast. |
| Focus | Cyberweerbaarheid, incidentmelding, ketenverantwoordelijkheid, bestuurdersaansprakelijkheid. | Vertrouwelijkheid, integriteit & beschikbaarheid; ISO 27001/27002 basis. |
| Eisen | Zorgplicht + 10 maatregelencategorieën (o.a. beleid, supply chain, continuïteit, encryptie). | 93 concrete controls verdeeld over 4 domeinen (organisatie, mensen, fysiek, techniek). |
| Bestuur & governance | Expliciete verantwoordelijkheid bestuur + opleidingsplicht. Mogelijke boetes bij nalatigheid. | Managementbetrokkenheid aanbevolen; geen formele aansprakelijkheid. |
| Incidentmelding | Meldplicht binnen 24u (early warning), 72u update, 1 maand eindrapport. | Geen externe meldplicht, wel intern incidentbeheer. AVG datalekmeldplicht geldt. |
| Keten | Verplicht risico’s leveranciers adresseren en informatie delen. | Leveranciersmanagement aanwezig, samenwerking vrijwillig (via sectorinitiatieven). |
| Toezicht & handhaving | Extern toezicht, audits, forse boetes mogelijk. | Geen formeel toezicht; naleving op basis van zelfregulering en reputatie. |
Wat betekent dit voor jouw corporatie?
BIC4 geeft je corporatie een praktisch raamwerk voor informatiebeveiliging. NIS2 brengt een cultuurverandering: bestuurdersaansprakelijkheid, meldplicht en ketenverantwoordelijkheid. Ook al zijn corporaties (nog) niet wettelijk verplicht, de verwachting is dat zij meegaan in deze ontwikkeling.
Het is belangrijk voor corporaties dat informatiebeveiliging geen puur IT-thema blijft, maar onderdeel wordt van governance en risicomanagement. Een effectieve aanpak begint met het jaarlijks bespreken van de NIS2-status in de RvC, inclusief incidenten en leveranciersrisico’s.
Wanneer een van deze vragen nog niet volledig beantwoord kan worden, is dit het moment om actie te ondernemen.
- Zijn leveranciers aantoonbaar NIS2-proof?
- Wordt de informatiebeveiliging periodiek geëvalueerd op directieniveau?
- Is incidentrespons bestuurlijk geborgd?
Ons advies
Gebruik BIC4 als fundament, dit dekt al veel van de NIS2-maatregelen. Bereid daarnaast voor op de indirecte impact van NIS2 via leveranciers en partners. Zet governance en cyberrisico expliciet op de agenda in bestuurs- en RvC-vergaderingen, scherp ketenafspraken aan en neem duidelijke security-eisen op in contracten met leveranciers. Verbeter incidentrespons door scenario’s te oefenen en heldere protocollen op te stellen, zodat iedereen weet wat te doen bij een incident.
Zo bouwen corporaties niet alleen compliance, maar ook vertrouwen bij bestuurders, medewerkers en ketenpartners.
Wil je weten hoe jouw corporatie zich optimaal kan voorbereiden op NIS2? Neem contact op met NEH voor advies op maat.
Jouw organisatie ontzorgen?
Wij gaan graag het gesprek met je aan!